1. Türk eğitim sisteminde yaratıcılık ne derece on plana çıkartılıyor veya destekleniyor?
Yönetmeliklerde, tebliğler dergilerinde ön plana çıkartılıyor… Ancak Ülkemiz eğitiminde ne kadar yaşam buluyor, buna bakmak gerekir. Burada kopukluk var ne yazık ki…
Uzun süre Milli Eğitim okullarında çalıştım. Eğitimci, istisnalar hariç genelde mezun olduğu bilgiyle kalmıştır. Derste de bu bilgi yinelemesini yaptırır öğrenciye… Alanıyla ilgili çağın bilgisini takip etmemiştir. Deleuze Gilles’i bilmez ama Kant’ı, Aristoteles’i iyi bilir. Orada, o civarda kalmıştır çünkü…
Üniversite de uzun süre çalıştım. Burada şöyle bir şeyle karşılaştım; eğitimci, öğretmen, akademisyen yetiştirmeyen okullardan mezun olanlar en alttan başlar, hem bilgisini hem deneyimini alarak yetişir. Zaman içinde Araştırma görevliliği üst unvanlara doğru değişir. Bir de doğrudan öğretim görevlisi olarak alınanlar var. Alanında araştırma yaptığı doktorası var diye hemen unvan verilir. Pedagojik formasyonu yoktur. Çağdaş eğitim yöntemleriyle ilgili araştırmaları yoktur. Burada olumsuzluk çoğu kez başrolü oynuyor maalesef.
Ülkemizde önemli bir sıkıntıda bu konuda eğitim yöneticilerinden kaynaklanır. İdareciler ya yaratıcılık konusunda bilgiye, araştırıya sahip değillerdir ya da yaratıcılığı sadece sanat alanında var zannederler. Dolayısıyla sanat eğitimcisi olarak üniversite sosyal seçimlik dersinizin başatı, yaratıcılık olsa bile bu tür idareciler tarafından engellenebiliyorsunuz, destek alamayabiliyorsunuz. Aslında her idareci iyi bir sanat eğitimi almalı. Ve eğitim yöneticileri, eğitim yöntemleri konusunda araştırma yapmalılar…
Yine ülkemizde bir tehlike daha belirdi. Bu, “yaratıcılık” konusunu bilimden kopartıp din ile karıştırılmasıdır. Halbuki “yaratıcılık yoktan var etmek değil, var olanları hiç kimsenin düşünmediği biçimde yeniden ilişkilendirmektir.”
2. Yaratıcılık sadece sanatla değil tüm bilim alanları ile ilgili olan bir konu. Eğitimde bunu görebiliyor muyuz?
Kesinlikle yaratıcılık sanatta, bilimde, yaşamın her alanında vardır. 1. soruda da değindiğim gibi eğitimimizde yaratıcılık konusu üzerine çok gidilmiyor. Öyle olsa bizim de birçok konuda patentimiz olurdu. Ülkemiz bu konuda ne yazık ki çok az patente sahip.
Yaratıcılık konusundaki bir yazımdan alıntı yaptım.
“İNSAN VARLIĞINDAKİ AKIL VE DUYGU YÖNÜNÜN DOĞRU KULLANILMASI DEĞİŞİMİN, MUTLULUĞUN BİR GÖSTERGESİDİR. BU GÖSTERGE EĞİTİMDE NE KADAR DOĞRU YÖNTEMLERE OTURTULURSA BAŞARI, SIÇRAMALAR, YARATICILIK O DENLİ BÜYÜK BOYUTLU OLUR. İLİŞKİLERİMİZDE, YARATIMLARIMIZDA BU DOĞRU TERCİH VE KULLANIMININ BAŞROL OYNAYACAĞI DA KESİNDİR. YAŞAMAK ZEVKİNDE YARATICILIĞIN PAYI BÜYÜK OLSA GEREK. BİRİKİMLERİMİZİ DÜŞÜNCEYE, SEZGİYE DÖNÜŞTÜRMEK VE SEZGİMİZİ BİRİKİMLERİMİZE YÖN VERDİRMEK YARATICILIĞIN BAŞ DÜRTÜSÜDÜR.
DÜŞ ANLATIMI, GERÇEĞİN ANLATIMI, BULUŞ, YARATICILIK ALT YAPISINDAKİ KİŞİLİK BİRİKİMİNİN YÖNÜ DOĞRULTUSUNDA YA SANATTA, YA BİLİMDE VE YAŞAMDA DOĞUM YAPAR. DOĞUMUN SAĞLIKLI OLMASI DA DOĞRU EĞİTİMDEN GEÇER…”
Sorun eğitim yöntemleriyle ilgili. Birey eğitimi gereklidir. Öğrenci odaklı bir eğitim gerçekleştirilmeli. Öğrenci merkeze alınmadığı sürece “yaratıcılık” yaşam bulamaz. Salt eski bilgi tekrarlanır durur. Bu da ülkemizi ne çağa taşır, ne de gelişmiş ülke konumuna getirir. İdareci, eğitimci, öğrenci, veli dörtleminde elele verilerek başarılmayacak şey yoktur. Ancak yaratıcılık donanım ister. Okumak, araştırmak ister. O ZAMAN DEVLETİN BÜTÇESİNDEN EN ÖNEMLİ MİKTAR EĞİTİME AYRILMALIDIR. Kitap önemlidir. Laboratuar vb. çevre donanımı önemlidir. Bunlar eğitim alanlarında henüz yeterli değildir, sorunuza yanıt vermek gerekirse…
3. Albert Einstein "hayal gücü bilgiden daha önemlidir" demişti. Çocukların hayal gücünü geliştirebilecek faaliyetler ne yönde olmalı?
YANITIMA YAZILARIMDAN ALINTILARLA BAŞLAYACAĞIM, SORUNUZDAN İLHAM ALARAK…
“Yaratıcılıkta hayalgücü çok önemlidir, ALBERT EİNSTEİN'IN dediği gibi. Disiplin de önemlidir. Ama bu disiplinin içeriği, yöntemi önemlidir...
ALBERT EİNSTEİN’İN BU SÖZÜNÜ ÇOK BEĞENİRİM. VE YAZILARIMDA ÇOK KULLANMIŞIMDIR.
Albert Einstein görsel düşünürmüş. Yönlendirme işaretleri, görsel işaretler, simge ve semboller, biçimler uluslararası bir dildir...” Yaratıcılıkta görsel düşünmek, görsel algı çok önemlidir.
ÖZELLİKLE KÜÇÜK YAŞLARDA BAŞLAMASI GEREKEN ARTIK ÜLKEMİZDE DE YAŞAM BULAN “YARATICI DRAMA” ÇOK İYİ VE GEREKLİ… ÖĞRENCİNİN YAŞI NE OLURSA OLSUN EĞİTİME KATILMALI, SALT DİNLEYİCİ KALMAMALI.
HAYAL GÜCÜ, DENEYİMLENMEKTEN, OKUMAKTAN, GÖRMEKTEN, MERAKTAN, ARAŞTIRMAKTAN, SORU SORMAKTAN GEÇER, GELİŞİR. SINIRLARI ZORLAMAK, STANDARTLIK İÇİNDE KALMAMAK ÖNEMLİDİR. BÖYLE ORTAMLAR HAZIRLAMAK GEREKİR.
EĞİTİM ANNE KARNINDAN BAŞLAR. AİLEDE BAŞLAYAN DOĞRU YAKLAŞIMLAR OKULLARDA SÜRDÜRÜLMELİDİR.
4. Yaratıcı bir nesil yaratmanın, ülke geleceğine faydaları neler olacaktır?
Tabii çağı yakalamak, gelişmiş ülke olmak, mutluluk, sağlık, refah demektir. Bu nedenle yaratıcılık çok önemlidir.
Hiçbir zaman umudumu yitirmem…
EĞİTİM ALANINDA OLUMSUZLUKLAR VAR AMA ÇOK DEĞERLİ EĞİTİM YÖNETİCİLERİMİZ, EĞİTİMCİLERİMİZ, AKADEMİSYENLERİMİZ DE VAR. ONLARIN HAKKINI YEMEMEK GEREKİR. VE BU KADAR ÖNEMLİ SORULARI SORAN SİZ DEĞERLİ BASIN MENSUPLARI VAR. BUNLAR UMUT VE DEĞİŞİMİN IŞIKLARIDIR. AYRICA HARİKA BİR GENÇLİĞE SAHİBİZ… SAYGILAR
***
“YARATICILIK” YAZILARIM
“YARATICILIK” SEMİNERİMİN İÇERİĞİ
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=548
SEMİNER NOTLARIM
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=891
*
SEMİNER NOTLARIM 2
( DEVAM )
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=947
*
YARATICILIĞIN EĞİTİMDEKİ YERİ
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=267
*
YARATICILIK VE ÖĞRENME
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=332
*
YARATICILIĞIN YAŞAMDAKİ YERİNDE EĞİTİMİN ROLÜ
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=313
*
YARATICILIK VE EĞİTİM SİSTEMİMİZDEKİ BOYUTU
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=20
*
BİLİM, SANAT VE EĞİTİM ÜZERİNE
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=312
*
GELECEĞİN ŞEKİLLENMESİ İÇİN EĞİTİMDE YARATICILIK
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=532
*
SANAT VE BİLİM EĞİTİMİNDE YARATICILIK
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=2
*
SANAT VE EĞİTİMİNDE TASARIM VE YARATICILIK ÜZERİNE
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=566
*
EĞİTİMDE YARATICILIĞIN YAŞAMI
BURSA UÜ MYO ÖĞRENCİ KONGRESİ İÇİN BİLDİRİ
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=1152
*
SAÇMALAMAK SERBEST
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=1434
*
“NOKTA” ÜZERİNE
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=131
*
Özgeçmiş - TÜLAY ÇELLEK
http://www.tulaycellek.com/tulay/eser.asp?id=608
Tülay ÇELLEK
Grafik Tasarım Eğitimcisi
www.tulaycellek.com
NOT: Bu söyleşi 26 Eylül 2009 Cumartesi DÜNYA gazetesinde yayınlanmıştır.
Editör: Didem ERYAR ÜNLÜ
|
